Voorwoord

Na twee intensieve Covid-19 jaren was de verwachting dat 2022 in het teken zou staan van het herstel na corona en rustiger vaarwater. De werkelijkheid bleek anders, de laatste Covid-19 maatregelen waren nog niet afgeschaald of er stond een nieuwe crisis voor de deur. Op 24 februari 2022 viel Rusland Oekraïne binnen. Een verschrikkelijke gebeurtenis voor de inwoners van Oekraïne. Een periode van grote migratiestromen, onzekerheid en stijgende prijzen volgen in Europa en in Nederland. Gemeenten moesten per direct de opvang, het leefgeld en ondersteuning van Oekraïense ontheemden coördineren. Naast de al bestaande woningtekorten en opvangproblematiek rondom starters, senioren en asielzoekers een flinke uitdaging. Maar samen met inwoners en maatschappelijke organisaties hebben we ook in 2022 onze schouders eronder gezet.
De oorlog zorgde niet alleen voor een vluchtelingenstroom, maar het leidde ook tot onzekerheid in de samenleving. Na twee jaren Covid-19 vraagt dit opnieuw veerkracht van de samenleving. Als gevolg van de oorlog zijn de (energie)prijzen sterk gestegen. De bestaanszekerheid staat onder druk. We zijn trots op het doorzettingsvermogen dat onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in 2022 toonden.
In dezelfde periode, op woensdag 16 maart, vonden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. De organisatie daarvan verliep vlekkeloos, mede dankzij de inzet van vele vrijwilligers. De opkomst in Houten lag ruim boven het landelijk gemiddelde. Maar liefst 60 procent van de inwoners bracht een stem uit. Landelijk lag dit percentage op bijna 51 procent. Na een periode van onderhandelingen (maart t/m juni) ontstond er een nieuwe coalitie. Voor drie van de vier partijen betekent dit een primeur: zij besturen voor het eerst.
In november presenteerden wij het collegeprogramma aan de raad. Het opstellen van het collegeprogramma deden we in de wetenschap dat de financiële situatie onzeker is. Het is onduidelijk hoeveel geld de gemeente de komende jaren van het rijk ontvangt. Met name het jaar 2026, inmiddels door insiders ook wel het ravijnjaar genoemd, is onzeker. Naarmate het jaar 2022 vorderde kwam daar ook voor de gemeente een steeds grotere onzekerheid over de stijgende (energie)prijzen bij. Dit heeft ook grote effecten op de begroting van de gemeente zelf. De gemeentelijke uitgaven stijgen door extra subsidie aan verenigingen, stijgende energieprijzen maatschappelijk vastgoed en hogere inkoopkosten.
Ondanks de opstapeling van deze uitdagingen, bereikten we ook in 2022 samen met de samenleving resultaten. We begonnen met het uitvoeren van het collegeprogramma. We startten met het bevragen van inwoners naar het Houtens DNA en zetten stappen op het gebied van duurzame energie. Dit leidde tot vergunningen voor windpark Goyerbrug en twee zonnevelden en nieuwe geluidsnormen voor windpark Houten. Daarnaast zijn we actief gestart met een aanpak voor energiebesparende maatregelen voor inwoners met een laag inkomen. Het initiatief van ondernemers en de raad voor het instellen van het ondernemersfonds is omarmd in 2022 en voeren we nu verder uit.
In het sociaal domein hebben we ook in 2022 stappen gezet, bijvoorbeeld rondom inclusiviteit, healthy Houten en de mantelzorgwaardering. We konden maar liefst 1298 mantelzorgers blij maken met een waardering. 463 meer dan het jaar ervoor. We openden in juli 2022 twee opvanglocaties voor Oekraïners. Het gevoel van veiligheid bleef hoog in Houten en de totale geregistreerde criminaliteit daalde in 2022 in Houten. Daarnaast startte in 2022 ook de nieuwe exploitant van de Speelboerderij Houten. ZOMO dagbesteding nam het beheer op 1 mei over, waarbij zij een mooie en veilige werkplek creëren voor (jong) volwassenen met een verstandelijke beperking. Daarmee sluiten we een interventieperiode af en kijken vol vertrouwen vooruit.

Hoewel 2022 opnieuw in veel opzichten anders is verlopen dan dat we vooraf hadden kunnen verwachten, kijken we met trots terug op de resultaten die we met en voor de samenleving hebben bereikt. In het vervolg van deze jaarrekening leest u welke resultaten we hebben behaald. We kijken er naar uit om deze weg volgend jaar voort te zetten. Zo blijven we samen met inwoners bouwen aan een toekomstbestendig Houten!

Voor u liggen de jaarstukken met jaarverslag, jaarrekening en de bestuurlijke beschouwingen.

Leeswijzer
De Bestuurlijke Beschouwingen bestaan uit een toelichting op het rekeningresultaat, een financiële analyse op hoofdlijnen en samenvatting van de programma’s.
In voorgaande jaren werden hier de resultaten over de bereikte doelen en maatschappelijke effecten van de vijf programma’s (Samenleven, Duurzame leefomgeving, Goede bereikbaarheid, Veilige leefomgeving en Betrokken bij de Samenleving) weergegeven. Omdat voor het jaar 2022 de uitkomsten van de belangrijke onderzoeken voor het meten van effecten (Monitor Sociale Kracht, Jongerenpeiling en cliëntervaringsonderzoek) niet of niet tijdig beschikbaar zijn, is er in de bestuurlijke beschouwingen een algemene samenvatting opgenomen.

In het jaarverslag wordt de verantwoording uitgewerkt voor de vijf programma’s. Het algemene onderdeel “programma in vogelvlucht” is vanwege de overlap met de bestuurlijke beschouwingen niet opgenomen.
Op deelprogrammaniveau worden de twee W-vragen “Wat hebben we bereikt?” en “Wat hebben we gedaan?” beantwoord.
De effect- en prestatieindicatoren zijn conform de begroting 2022 opgenomen en rapporteren, indien beschikbaar, de resultaten van 2022.  Als er bij de doelstelling geen effect- of prestatie-indicator vermeld is, stond deze niet in de begroting.De Monitor Sociale Kracht wordt nog slechts één keer per twee jaar uitgevraagd. In 2022 heeft dit onderzoek niet plaatsgevonden. Voor veel effectindicatoren zijn daarom geen recente gegevens beschikbaar en staat er een "X" in de kolom "realisatie 2022".

Als zesde programma is het conform Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplichte onderdeel Algemene dekkingsmiddelen en ondersteuning organisatie opgenomen met de onroerendzaakbelasting (OZB), de uitkeringen uit het gemeentefonds en de overhead.

Als laatste onderdeel bevat het jaarverslag een overzicht van de verplichte BBV-indicatoren.
De verantwoording van de paragrafen bestaat uit tien onderdelen. Met ingang van deze jaarrekening is de paragraaf Wet Open Overheid opgenomen. Iedere paragraaf belicht vanuit een bepaald bedrijfsmatig aspect de resultaten en analyse daarvan voor het jaar 2022.

De jaarrekening bevat tenslotte de financiële verantwoording beginnend met de financiële uitgangspunten zoals wettelijke bepalingen en waarderingsgrondslagen.

Tenslotte

Hoewel 2022 opnieuw in veel opzichten anders is verlopen dan dat we vooraf hadden kunnen verwachten, kijken we met trots terug op de resultaten die we met en voor de samenleving hebben bereikt. In het vervolg van deze jaarrekening leest u welke resultaten we hebben behaald. We kijken er naar uit om deze weg volgend jaar voort te zetten. Zo blijven we samen met inwoners bouwen aan een toekomstbestendig Houten!

We zien de behandeling van de jaarstukken in een constructieve discussie tegemoet.

Burgemeester en wethouders van Houten,