Inhoudelijke resultaten van de programma's
Naast het financieel resultaat gaan we ook in op de inhoudelijke resultaten van 2022. In het navolgende wordt voor de vijf programma’s de kern van de inhoudelijke resultaten en ontwikkelingen weergegeven. Het gaatdan om de verantwoording over de bereikte doelen en de analyse van de bereikte maatschappelijke effecten. Waar van toepassing wordt ook een toelichting op niet gerealiseerde voornemens gegeven.
De Monitor Sociale Kracht wordt nog slechts één keer per twee jaar uitgevraagd. In 2022 heeft dit onderzoek niet plaatsgevonden. Voor veel effectindicatoren zijn daarom geen recente gegevens beschikbaar en staat er een "X" in de kolom "realisatie 2022".
Samen leven
Programma Samen leven
Iedere inwoner in Houten doet mee, wordt gezien en gehoord. Hierbij kijken we naar wat voor een inwoner mogelijk is. Als het nodig is ondersteunen we. Hierover maken we dan afspraken. Zo kan ieder zich op zijn of haar manier ontwikkelen en inzetten.
In de Sociale Koers komen de beleidskaders van Wmo, Gezondheid, Jeugd&Onderwijs en Werk&Inkomen bijeen. Hiermee stimuleren en faciliteren we het integraal werken tussen deze beleidsterreinen. Het stelt ons in staat om mensen en middelen uit verschillende beleidsterreinen gelijktijdig en in samenhang in te zetten om ons doel te bereiken: Iedereen telt mee in Houten. We streven naar een positieve gezondheid voor al onze inwoners, waarbij centraal staat wat kan in plaats van wat niet (meer) mogelijk is.
Het programma bestaat uit de deelprogramma’s Gezondheid, Saamhorigheid, Leren & Werken en Thuis.
Gezondheid
Afgelopen jaar ondersteunden we met allerlei activiteiten de inwoners bij het aanmeten van een gezonde leefstijl. Deze waren gericht op zowel de fysieke als mentale gezondheid en bestemd voor diverse categorieën inwoners: jongeren, ouderen en mensen met een psychische kwetsbaarheid. Door JoinUs, EropAf!, Healthy Houten, Kansrijke Start, Gezonde Schooladviseur en Praktijk Ondersteuner Huisartsen Jeugd GGZ konden we werken aan het herstellen van de negatieve gevolgen die de Coronapandemie veroorzaakte. Helaas overschaduwden de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis en hoge inflatie het afgelopen jaar en dat heeft gevolgen voor de (ervaren) positieve gezondheid van onze inwoners.
Op het gebied van de Wmo en Jeugdhulp zetten we flinke stappen door de uitbreiding van de eigen begeleiding door het Sociaal Team en de nieuwe contracten voor Wmo individuele begeleiding met zorgaanbieders. Hierdoor is de ondersteuning dicht bij huis, laagdrempelig beschikbaar en stimuleren we de zelfredzaamheid van inwoners en zorgen we ervoor dat de ondersteuning financieel duurzaam beschikbaar blijft.
Saamhorigheid
De sociale cohesie is in Houten sterk en dat willen we zo houden. We zien dat er veel initiatief is onder de inwoners op het gebied van leefbaarheid en nabuurschap. Zo benutten inwoners het budget van OnsFonds afgelopen jaar volledig om projecten te realiseren.
We zien de saamhorigheid ook terug in de grote toename van mantelzorgers. Om te zorgen dat zij deze soms zware taak kunnen volhouden breidden we het ondersteuningsaanbod verder uit.
Om cultuur voor iedereen passief of actief beschikbaar te maken, ondernamen we diverse activiteiten.
Iedereen moet zich thuis voelen in Houten, Houten is een inclusieve samenleving. Om hieraan bij te dragen voerden we de Inclusieagenda uit met bijvoorbeeld het aanpassen van onze brieven met neutrale aanheffen, het hijsen van de nieuwe regenboogvlag en ondersteunden we Paarse Vrijdag.
Leren en werken
Afgelopen jaar was voor sommige inwoners zwaar; de nasleep van de coronapandemie, de energietarieven en inflatie zorgden voor druk op de bestaanszekerheid.
Om inwoners met een krappe beurs te ondersteunen voerden we diverse maatregelen uit: energietoeslag, extra subsidie voor leergeld en jeugdfonds sport en cultuur en een regelvrij budget voor de generalisten van de WIL. Hierdoor zorgden we ervoor dat iedereen zo goed mogelijk mee kon blijven doen in de samenleving. Inwoners die te kampen hebben met multi problematiek konden we ondersteunen met de 'Op Koers'aanpak en we leidden mensen toe naar werk. Alles met als doel om de participatiegraad, op welk niveau dan ook, te vergroten.
Om het perspectief op een betere toekomst te vergroten, werkten we vanuit leerplicht hard aan het terugdringen van schooluitval en het toeleiden van jongeren naar een passende opleiding.
Door de onstabiele situatie in meerdere delen van de wereld, was er een grote toestroom aan vluchtelingen. We hielpen hen zodat zij zich zo snel mogelijk thuis voelen en gaan deelnemen.
Thuis
We willen dat inwoners een prettige, veilige en passende woonplek hebben. Om te zorgen dat onze inwoners langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen bleven we inzetten op de koppeling tussen wonen en zorg. Voor ouderen startten we de Comfortabel Wonen campagne om hen bewust te maken van de keuzes die er te maken zijn en tijdig actie te ondernemen. Voor de jongeren werkten we aan de transformatie opgave om hen zo lang mogelijk veilig thuis of in een omgeving die zo thuis mogelijk is te laten opgroeien. Denk hierbij aan gezinshuizen, kamers met aandacht en buurtgezinnen.
Duurzame leefomgeving
Programma Duurzame leefomgeving
Mensen wonen, werken, leren, ontwikkelen en ontspannen in een omgeving die levensloopbestendig is. Daarbij gaan wij verantwoord om met middelen.
Het programma bestaat uit de deelprogramma’s Wonen, Commerciële voorzieningen, Leefomgeving, Gebiedsontwikkeling, Duurzaamheid en energietransitie, Landschap en recreatie, Cultuurhistorie en archeologie.
Wonen
In 2022 zijn 330 woningen opgeleverd, waarvan 116 sociale huurwoningen. De omvang van de sociale huurwoningvoorraad is daarmee toegenomen tot 24,2% (was 24,0%). In totaal zijn 263 gelijkvloerse woningen gebouwd en 67 eengezinswoningen. Het percentage opgeleverde gelijkvloerse woningen (80%) komt overeen met de ambitie daaromtrent in de Woonvisie 2021-2030.
Commerciële voorzieningen
Voor de leefbaarheid van Houten werken we aan aantrekkelijke commerciële voorzieningen zoals winkels, dienstverlening, culturele voorzieningen en horeca. In 2022 is een vitale coalitie aan de slag gegaan om te komen tot een Plan van Aanpak ‘versterking vitaliteit centrum Houten’ met als inzet een compact, toekomstbestendig, vitaal en aantrekkelijk centrum voor onze inwoners en ondernemers. Tevens heeft de vorming van het nieuwe, compactere kernwinkelgebied afgelopen jaar verder gestalte gekregen, door verplaatsing van winkels van het noordelijke naar het zuidelijke deel van winkelcentrum Het Rond (bv de HEMA).
Leefomgeving
Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is uitgevoerd volgens het beeldkwaliteitsplan zoals dat door de raad is vastgesteld. De onderhoudswerkzaamheden aan het stedelijke (afval) watersysteem hebben plaatsgevonden conform de normen van het Water- en Rioleringsplan (WRP).
Het groenbestek (groenonderhoud) is conform het Groen- en Biodiversiteitsplan uitgevoerd.
Er heeft een grootschalige inventarisatie van de assets in de openbare ruimte plaatsgevonden. Aan de hand daarvan is een meerjarig inzicht gegeven in de noodzakelijke investeringen voor groot onderhoud en vervanging in het MJOP (meerjarenonderhoudsplan) openbare ruimte 2023-2027.
Mede door de inzet van de wijkcoördinatoren zijn het aantal adoptielocaties en het aantal bewonersinitiatieven ten behoeve van de openbare ruimte in 2022 sterk gestegen.
Gebiedsontwikkeling
Binnen Houten is er een tekort aan verschillende woningentypen in uiteenlopende sectoren.
Deze behoefte aan woningen is programmatisch nader uitgewerkt in de Woonvisie die in 2021 is vastgesteld. Het doel is om in de periode tot 2040 4.750 woningen toe te voegen om de natuurlijke groei van het inwoneraantal van Houten op te vangen. Dit is een toename van 25% ten opzichte van de bestaande woningvoorraad.
De huidige woningbouwproductie vanuit Houten Vinex zit in de afrondende fase. Voor het laatste plandeel, Hofstad IV B met 199 woningen, zal de woningbouw naar verwachting in 2024 starten. .
Voor ons liggen de herstructurerings- en transformatieopgaven in Centrum, Molenzoom en Koppeling en de verkenning om te bouwen in Oost (tot 2040). Een belangrijke start is gemaakt met de voorbereiding van vijfhonderd woningen op basis van het raadsvoorstel ‘Blijven Bouwen, Vertraging Voorkomen’.
Duurzaamheid en energietransitie
In 2022 is er veel discussie geweest over de lokale opwekking van duurzame energie. Met name Windpark Houten en Windpark Goyerbrug hielden de gemoederen bezig. Het heeft geresulteerd in een vergunning voor Windpark Goyerbrug en nieuwe geluidsnormen voor Windpark Houten. Ook zijn vergunningen verleend voor zonneveld De Knoest en zonneveld De Heul. Samen zijn deze projecten na realisatie goed voor bijna 18% van het energieverbruik van Houten. Voor de toekomst is netcongestie een belangrijk aandachtspunt.
Ook de verduurzaming van woningen ging goed in 2022. Door de hoge energieprijzen was het animo voor activiteiten van de organisaties van de Energietafel groot. Met het Energiehuis is er nu een fysieke plek waar inwoners terecht kunnen. In de Oorden is gestart met een isolatie-aanpak. Door de hoge prijzen werd energiearmoede een groot nieuw thema.
De ingezamelde hoeveelheid huishoudelijk afval is in 2022 flink gedaald ten opzichte van 2021. Waarschijnlijk omdat het afgelopen jaar minder thuis is gewerkt en klussen in en om huis veelal tijdens de Corona-jaren 2020 en 2021 zijn uitgevoerd. Wellicht spelen ook de gestegen prijzen in 2022 mee: minder consumptie betekent ook minder afval.
Met het Actieplan circulaire economie is de samenwerking met !mpact Houten en het bedrijfsleven geformaliseerd in 2022. Dit zal de komende jaren leiden tot steeds meer circulaire projecten. Ondertekening van het Manifest Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen onderstreept de ambities van Houten om zoveel als mogelijk circulair in te kopen.
In 2022 is gestart met de uitvoering van het Klimaatadaptatieplan. Veel activiteiten liepen al vanuit het Water- en rioleringsplan en zijn doorgezet, zoals de subsidies voor groene daken en ontkoppeling en ontstening van de openbare ruimte. Nieuw in 2022 waren een onderzoek naar koelteplekken, deelname aan het Nederlands Kampioenschap Tegelwippen en de inzet van ontsteenambassadeurs.
Landschap en recreatie
Op verschillende plekken in het buitengebied zijn landschapselementen onderhouden, aangelegd of hersteld. Dit gebeurde met subsidie van het provinciale platform Kleine Landschapselementen en in samenwerking met de knotgroep en/of de hoogstambrigade Kromme Rijnstreek. Ook onze eigen gemeentelijke organisatie heeft hierin bijgedragen via het beheer van de openbare ruimte.
Samen met de Natuur- en Milieufederatie is in het voor- en najaar een bomenactie gehouden waarbij fruitbomen en bomenpakketten zijn uitgedeeld (100 adressen).
In samenwerking met weidevogelvrijwilligers zijn er maatregelen getroffen om de gemeentelijke weidevogelgebieden nog geschikter te maken voor weidevogels.
Daarnaast is er, door middel van promotie, voor gezorgd dat toeristen weten welke mogelijkheden er zijn in het Kromme Rijngebied en het Eiland van Schalkwijk om te recreëren. Hierbij gaat het zowel om dagrecreatie bij recreatieplassen als om wandel- en fietstochten. Recreatieschap Stichtse Groenlanden speelt een rol bij het beheer en onderhoud van onze recreatieterreinen.
Cultuurhistorie en archeologie
Afgelopen jaar is de visie cultureel erfgoed geactualiseerd en zijn er op basis van het Collegeprogramma ambities geformuleerd voor de komende jaren. Deze visie is in december door de raad vastgesteld.
Speciale aandacht vanuit de gemeente en de provincie is uitgegaan naar de forten van de Hollandse Waterlinie en dan met name fort Honswijk. Deze zijn sinds 2021 bijgeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO waarbij in 2022 een Actieplan Pact van Ruijgenhoek bestuurlijk is vastgesteld.
Goede bereikbaarheid
Programma Goede bereikbaarheid
Het in stand houden en verbeteren van de infrastructuur voor de bereikbaarheid van Houten.
Houten heeft een goede bereikbaarheid: een sterke fietsinfrastructuur, twee treinstations, de rondweg om de kern Houten en goede verbindingen naar de kernen ’t Goy, Schalkwijk en Tull en ’t Waal en daarnaast aansluitingen op de A27 en A12.
Mobiliteit is een regionale aangelegenheid, een groot deel van de verplaatsingen gaat immers onze gemeentegrens over. Regionale samenwerking is daarom van groot belang. Ook in 2022 hebben diverse overleggen plaats gevonden met onze buurgemeenten, de provincie, Rijkswaterstaat, ProRail, U-OV, de U10 en andere partijen. In regioverband is de mobiliteitsstrategie van U Ned vastgesteld. In de mobiliteitsstrategie is verwoord hoe een samenhangend en multimodaal netwerk mogelijk is, rekening houdend met de ruimtelijke ambities tot 2040.
Onze ambities zijn vastgelegd in 3 van de 4 deelprogramma’s. Het programma verkeersbeleid bevat overkoepelende ambities die zijn uitgewerkt in de deelprogramma’s autoverkeer, fietsverkeer en openbaar vervoer.
Autoverkeer
Het Tracébeleid A27 Houten- Hooipolder is onherroepelijk. Het bestemmingsplan A27 Houten-Hooipolder is in december 2022 vastgesteld.
Voor het buitengebied Bunnik-Houten zijn we de volledige aansluiting op de A12 blijven agenderen. Vooralsnog is er nog geen voortgang bereikt.
In 2022 zijn, in het kader van de Sterke Lekdijk, proefvakken voor het wegprofiel op de Lekdijk aangelegd en hebben weggebruikers ervaringen kunnen delen. De evaluatie van deze proef is in 2022 uitgevoerd en de resultaten worden begin 2023 bekend.
Er heeft een grootschalige inventarisatie van de assets in de openbare ruimte plaatsgevonden. Deze is verwerkt in het MJOP (meerjarenonderhoudsplan) openbare ruimte 2023-2027.
Het gezamenlijke beheer van de verkeersregelinstallaties (VRI's) in de regio eindigt als het contract afloopt in april 2023. Houten is daarom zelfstandig een nieuwe aanbesteding aan het voorbereiden voor de vervanging van de 18 VRI's en het beheer en onderhoud daarvan. Voor deze vervangingsopgave hebben we een bedrag van ruim € 220.000,- aan subsidie van het Rijk ontvangen.
Fietsverkeer
We hebben in 2022 projecten uitgevoerd gericht op respectievelijk de duurzame bereikbaarheid van bedrijventerreinen en een kwalitatief onderzoek naar de beleving op fietspaden.
Voor verbetering van de fietsinfrastructuur hebben we:
- Van de provincie en het Rijk subsidie ontvangen voor de fietsvriendelijke herinrichting van de Waalseweg in Tull en 't Waal;
- Een succesvolle pilot uitgevoerd op de Kanaaldijk Oost met fietsbetonplaten die het zettingsproces tegengaan;
- Met succes een propositie ingediend bij het Rijk, waarin we duurzame mobiliteitsmaatregelen hebben benoemd die bijdragen aan een versnelling van de woningbouw in het CMK-gebied.
Openbaar vervoer
Het openbaar vervoer heeft ook na het wegvallen van alle coronabeperkingen nog te maken met achterblijvende reizigersaantallen.
In 2022 hebben we het burgerpanel gevraagd naar het wel en wee van het openbaar vervoer in Houten. Het resultaat van deze enquête heeft ons veel inzicht gegeven in hoe inwoners van Houten het OV ervaren. Aan de hand van deze inzichten zijn we in gesprek gegaan met de provincie over mogelijke verbetering van het bus-OV.
Veilige leefomgeving
Programma Veilige leefomgeving
Mensen wonen en werken in een omgeving die veilig is en waar mensen zich ook veilig voelen.
De eerste twee maanden van 2022 hadden we nog te maken met de COVID-19 maatregelen. Vervolgens werd direct de coördinatie gevraagd op de opvang van Oekraïense vluchtelingen in de gemeente Houten. Dit alles heeft uiteraard ook gevolgen gehad op de plannen voor de veilige leefomgeving.
Sociale veiligheid
In Houten is het nog steeds prettig wonen en werken. De criminaliteitscijfers zijn laag en het gevoel van veiligheid is nog steeds hoog.
In 2022 is de totale geregistreerde criminaliteit in Houten gedaald, terwijl de ontwikkeling in Midden-Nederland gemiddeld juist een stijging laat zien.
Het aantal meldingen van jongerenoverlast daalde eveneens. Al deze registraties zijn in 2022 op het laagste niveau sinds 2019. We zien dat het beleid om extra chill-locaties voor jongeren te hebben in de openbare ruimte zijn vruchten afwerpt.
In de afgelopen jaren is gebleken, dat een intensieve aanpak en samenwerking op zorg en veiligheid noodzakelijk is. Deze intensieve samenwerking heeft als doel dat mensen die zorg en grenzen nodig hebben, niet verder afglijden, in de criminaliteit belanden of overlast veroorzaken. Maandelijks heeft een integraal overleg Persoonsgerichte Aanpak voor volwassenen en jongeren plaatsgevonden.
Om ondermijnende criminaliteit tegen te gaan zijn gebiedscontroles uitgevoerd in het buitengebied en op bedrijventerreinen. Ad hoc is ingezet op gemelde casuïstiek.
Fysieke veiligheid
Vanuit fysieke veiligheid heeft de focus in 2022 vooral gelegen op de coördinatie van de opvang van Oekraïense vluchtelingen en de laatste maanden van het jaar op de actualiteiten. Zo hebben we nog te maken gehad met een legionella-uitbraak en ongeregeldheden op de kermis. Daar waar mogelijk en haalbaar zijn activiteiten vanuit het uitvoeringsplan veiligheid 2022-2023 opgepakt.
Betrokken bij de samenleving
Programma Betrokken bij de samenleving
In het programma 'Betrokken bij de samenleving' gaat het om de mate waarin en de wijze waarop het bestuur de behoeften van Houtense inwoners signaleert, onderzoekt en vertaalt naar passend beleid en hoe de (digitale) dienstverlening op een eigentijdse en persoonlijke wijze wordt uitgevoerd.
Het jaar 2022 startten we nog in een lockdown maar gaandeweg ging de Houtense samenleving en de wereld weer open. We konden elkaar weer meer ontmoeten en met inwoners fysiek in gesprek. De tijdens de coronaperiode nieuw geleerde digitale mogelijkheden van het betrekken van inwoners hebben we in stand gehouden waardoor we nu nog meer en eenvoudiger mensen bereiken.
De oorlog in Oekraïne was een onverwachte en ingrijpende gebeurtenis die ook in de Houtense samenleving gevolgen kende. We zagen - naast enkele zorgen - ook mooie initiatieven van inwoners bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen.
In maart gingen de inwoners van Houten naar de stembus en kozen zij een nieuwe gemeenteraad. De verkiezingen zijn bij uitstek het moment waarop Houtense inwoners hun betrokkenheid bij het lokale bestuur tot uitdrukking kunnen brengen. De opkomst lag ook dit jaar boven het landelijk gemiddelde. Het nieuwe gemeentebestuur heeft de uitkomst vertaald in een coalitieakkoord en collegeprogramma waarbij de betrokkenheid met inwoners tot uitdrukking is gebracht.
Hoewel het een jaar van bestuurlijke transitie is geweest, zijn we aangevangen met het collegeprogramma waar betrokkenheid van de samenleving een prominente rol kreeg. We verbeteren de communicatie en participatie en bevorderen bewonersinitiatieven. Dit tegen de achtergrond van vluchtelingencrisis in Europa, ongekende stijging van energieprijzen en inflatie, maakten 2022 een bijzonder jaar.
Het contact met onze inwoners en ondernemers, via de diverse klantcontactkanalen, verloopt goed. Inwoners kunnen kiezen langs welke weg zij met ons in contact willen komen. Uitgangspunt is de zelfredzame inwoner en ons voorkeurskanaal is en blijft digitaal, tenzij. Telefonisch contact blijft onveranderd populair en voor alle inwoners is het gemeentehuis goed bereikbaar en iedere werkdag open.